Dronten

Het plan van de regering is om de Wmo in te laten gaan op 1 juli 2006. Deze nieuwe wet moet de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg) en de Welzijnswet vervangen en ook delen van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) overnemen, bijvoorbeeld de huishoudelijke verzorging van de Thuiszorg

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft met het kabinet een voorlopig onderhandelingsresultaat bereikt. Daarover houdt de VNG momenteel een ledenraadpleging onder alle gemeenten. De VNG wil vóór 15 juli a.s. het standpunt van de gemeenten weten over het onderhandelingsakkoord. De SP Dronten heeft het college van B & W en de raadsfracties met klem verzocht niet in te stemmen met het bereikte onderhandelingsresultaat tussen de VNG en het kabinet met betrekking tot de WMO

De Wmo gaat uitgevoerd worden door de gemeenten, die daarmee grote nieuwe bevoegdheden en verantwoordelijkheden krijgen. In ruil voor hun zware verantwoordelijkheid krijgen de gemeenten extra geld in het gemeentefonds en heel veel bevoegdheden om dat geld zo te besteden als ze willen. De beleidsvrijheid van gemeenten zal blijvend erg groot zijn. En dat maakt de gemeenten in de komende jaren tot een arena waarin gehandicapten en ouderen strijden met jongeren, buurthuizen en sportverenigingen om een zo groot mogelijk deel van een karig gevulde pot met geld.

Geld is een belangrijke reden achter de Wmo, maar ideologie speelt ook een rol. De eigen verantwoordelijkheid wordt erg benadrukt in de toelichting van het kabinet en ook de privatisering komt om de hoek kijken. 'Het kabinet is er groot voorstander van dat vooral particuliere organisaties de voorzieningen op het gebied van de maatschappelijke ondersteuning leveren', schrijven de bewindslieden Ross en Hoogervorst. 'Pas wanneer er geen geschikte particuliere organisaties zijn die de gevraagde voorzieningen kunnen leveren, kan de gemeente zelf als leverancier van diensten optreden.'

Over de eigen verantwoordelijkheid komen Ross en Hoogervorst met fraaie bespiegelingen als: 'De keuzevrijheid van mensen is in het verleden omarmd, maar er is te weinig gedaan om tegelijkertijd de eigen verantwoordelijkheid te stimuleren.' De Wmo kan rekenen op fel verzet van organisaties als de Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad.

Het uitgangspunt van de VNG is dat de gemeenten graag de Wmo uitvoeren omdat dat een uitbreiding van gemeentelijke taken betreft. Inzet van de onderhandelingen met het ministerie betreft dat men zoveel mogelijk taken wil uitvoeren met maximale beleidsvrijheid. Hoe minder er in regels door de rijksoverheid wordt vastgelegd, des te liever men het heeft, omdat dat minder geld kost. Immers naar mate meer voorzieningen concreet in de wet zijn vastgelegd, betekent dit meer uitgaven. Daarover gaat de discussie. Bovendien wil men zoveel mogelijk geld om de Wmo te kunnen uitvoeren. De VNG heeft vooral financiële bezwaren, omdat men zich goed herinnert hoeveel trammelant de bezuinigingen op de Wvg hebben teweeg gebracht.

De VNG heeft met het kabinet onderhandeld over de hoeveelheid geld die gelijktijdig met de invoering van de Wmo wordt overgeheveld. De regering zei daar eerder over: 'Hoe en in welke mate bedragen naar het Gemeentefonds gaan, is onderwerp van overleg met de VNG. Daarbij wordt uiteraard een koppeling gelegd met wat het kabinet op dit gebied van gemeenten verwacht.' En dat is - zoals we al eerder zagen - bijvoorbeeld het weigeren van voorzieningen als er via mantelzorg een oplossing kan komen

Het belangrijkste kritiekpunt van de SP op de Wmo is dat het zwaar bevochten recht op zorg verdwijnt. Daarvoor in de plaats komt de afhankelijkheid van gemeentelijk beleid: de beleidsvrijheid van de gemeenten wordt zo groot dat recht op zorg niet meer af te dwingen is. Bovendien zal het uit de AWBZ verdwijnen van de huishoudelijke zorg en de ondersteunende en activerende begeleiding ongetwijfeld leiden tot extra opnames in verpleeg- en verzorgingshuizen en psychiatrische instellingen. En omdat de uitgaven beteugeld moeten worden, zullen de middelen voor de gemeenten achterblijven bij de toenemende vraag. De zorg en ondersteuning om het thuis te redden worden verminderd, en de gevolgen laten zich raden: verwaarlozing en vereenzaming, terugvallen op liefdadigheid, afname gelijke kansen en participatie, mantelzorg meer onder druk, rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid.

De VNG spreekt al over een akkoord terwijl nog niet onderhandeld is over de eigenbijdrageregeling, de zorgplicht, het persoonsgebonden budget (pgb) en de gemeentelijke regievoering. Bovendien is de wet pas onlangs openbaar geworden en nog niet behandeld in de Tweede Kamer. Alle reden derhalve om dit 'onderhandelingsresultaat' naar de prullenbak te verwijzen

Karin Vinke
SP Dronten